CẤU TRÚC KHÔNG GIAN CỦA RỪNG LÁ RỘNG THƯỜNG XANH Ở KON HÀ NỪNG, TỈNH GIA LAI

Tóm tắt

Cơ chế sinh thái nào đang điều chỉnh cấu trúc không gian của cây rừng là một trong những vấn đề chính của nghiên cứu sinh thái loài. Phân tích mô hình không gian sẽ đề xuất được các cơ chế sinh thái chính đang hoạt động. Trên kiểu rừng tự nhiên lá rộng thường xanh ở Kon Hà Nừng, 01 ô tiêu chuẩn 2-ha (100 m x 200 m) được thiết lập. Toàn bộ các cây thân gỗ có đường kính ngang ngực ≥ 2,5 cm được xác định vị trí và các chỉ tiêu: đường kính ngang ngực, tên loài và tình trạng sống/chết. Sau đó, tất cả các cây riêng lẻ được chia vào một trong 3 giai đoạn sống: cây non (dbh < 10 cm), cây sào (10 cm ≤ dbh ≤ 30 cm), cây thành thục (dbh > 30 cm). Phương pháp phân tích mô hình điểm không gian được áp dụng để phân tích cấu trúc không gian của cây rừng với hàm tương quan theo cặp một và hai biến số. Kết quả phân tích cho thấy: (1) Điều kiện môi trường trong ô tiêu chuẩn là đồng nhất. (2) Phân bố ngẫu nhiên là phân bố chính của 23 loài cây chiếm đa số và số ít loài có phân bố cụm. Quan hệ không gian độc lập chiếm ưu thế với 80% cặp các loài cây. (3) Có sự dịch chuyển từ phân bố cụm ở cây non sang phân bố đều ở cây sào và cây thành thục. Cây thành thục và cây sào cạnh tranh mạnh với nhau, trong khi cây non có quan hệ tương hỗ với cây thành thục và cây sào. (4) Cây chết có phân bố cụm và quan hệ độc lập với cây thành thục. Xung quanh cây chết, mật độ cây non và cây sào cao hơn mật độ trung bình. Nghiên cứu này đã cho biết: Cơ chế sinh thái trung lập và ổ sinh thái đã điều chỉnh phân bố và quan hệ không gian của các loài cây được nghiên cứu. Quan hệ cạnh tranh khác loài dẫn đến tỉa thưa tự nhiên diễn ra mạnh ở các giai đoạn sống non và sào. Cây chết là kết quả của quá trình cạnh tranh để hướng tới phân bố đều của cây thành thục.