Ảnh hưởng của giá thể, số lượng nhánh tách và dinh dưỡng đến khả năng đẻ nhánh của Lan hoàng thảo thái bình (Dendrobium moschatum)

Tiến Sĩ Phạm Phương Thu

Tóm tắt

Lan hoàng thảo thái bình (Dendrobium moschatum) là loài lan quý có giá trị thẩm mỹ và kinh tế cao nhưng đang suy giảm nghiêm trọng do khai thác quá mức và mất môi trường sống. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá ảnh hưởng của giá thể, số lượng nhánh tách và chế độ dinh dưỡng đến khả năng đẻ nhánh và sinh trưởng của loài, từ đó đề xuất biện pháp nhân giống hiệu quả. Thí nghiệm được triển khai tại Vĩnh Phúc từ tháng 3/2023 đến tháng 3/2025 theo thiết kế hoàn toàn ngẫu nhiên với 3 lần lặp lại, bao gồm các yếu tố: chế phẩm kích mầm (Keiki Duy Spray, Kích mầm Hùng Nguyễn…), nồng độ chế phẩm (0 - 20%), giá thể (rêu rừng, rêu nhập khẩu, sơ dừa, vỏ thông nhỏ), số lượng nhánh tách (1, 2, 3 nhánh trưởng thành) và phân bón (Dynamic Lifter, KickBack, Ra rễ cực mạnh N3M…). Các chỉ tiêu theo dõi gồm tỷ lệ sống (%), hệ số bật chồi (lần), chiều cao cây (cm) và số lá/cây. Kết quả cho thấy tổ hợp tối ưu bao gồm Keiki Duy Spray (10%), tách 2 - 3 nhánh trưởng thành trồng 1 khóm, sử dụng giá thể vỏ thông nhỏ và bón phân "Ra rễ cực mạnh N3M", giúp đạt tỷ lệ sống cao nhất (93,33%) và hệ số bật chồi tối đa (1,97 lần). Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc nhân giống và bảo tồn Lan hoàng thảo thái bình, góp phần phát triển bền vững nguồn gen lan quý.

Từ khóa: Dendrobium moschatum, Lan hoàng thảo thái bình, giá thể, nhân giống, chế phẩm kích mầm, phân bón, bảo tồn.

Tài liệu tham khảo

. Ban Biên Tập Sách Đỏ Việt Nam (2007). Sách Đỏ Việt Nam – Danh lục các loài động, thực vật nguy cấp, quý, hiếm cần được bảo vệ (Tập II: Thực vật). Nhà xuất bản Khoa học Tự nhiên và Công nghệ, Hà Nội, 515 trang.

. Phạm Phương Thu, Nguyễn Thị Tình, Chu Đức Hà, Trần Ngọc Hùng & Ngô Xuân Bình (2022). Nghiên cứu ảnh hưởng của giá thể, thời vụ, số lượng nhánh tách đến khả năng đẻ nhánh của cây địa lan Kiếm Trắng (Cymbidium aloifolium). Báo cáo Hội nghị Khoa học Quốc gia lần thứ 5 về Nghiên cứu và Giảng dạy Sinh học ở Việt Nam.

. Barman, D. & Naik, S.K. (2017). Effect of different media on growth and development of Cymbidium hybrid. Journal of Orchid Research, 12(3): 112-119.

. Vũ Quốc Luận, Nguyễn Thị Hồng Thắm & Đào Thị Sen (2018). Nghiên cứu nuôi trồng lan Hoàng Thảo Nghệ Tâm (Dendrobium gratiosissimum Rchb.f.) tại Thừa Thiên Huế. Tạp chí Khoa học và Công nghệ, Đại học Đà Nẵng, 9(2): 65-72.

. Pun, U.J. (2018). Influence of moss types on growth performance of Cymbidium erythrostylum. International Journal of Horticultural Science, 20(1): 30-35.

. Lê Thị Thủy & Phạm Văn Hòa (2017). Ảnh hưởng của các loại giá thể, dung dịch dinh dưỡng, phân bón khác nhau đến sinh trưởng của lan Thạch Hộc Tía (Dendrobium officinale). Tạp chí Khoa học, Đại học Sư phạm Hà Nội, 62(3): 45-53.